تاریخچه محصولات تقلبی در جهان

انتخاب :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه

در کشور ما و اکثر کشورهای همسایه قاچاق و ورود داروهای تقلبی معضل اساسی و گاها خانمان سوز مسیباشد هرچند موضوع تقلب یکی از قدیمی ترین معضلات بشر بوده و می باشد. تقلب به معنای عام در واقع جعل هویت بوده و هویت، ملاک و معیار انتخاب می باشد که یکی از بدیهی ترین حقوق عقلی، منطقی، شرعی ، قانونی و انسانی انسان می باشد.بر این اساس هرگونه جعل هویت در جهت ایجاد انحراف در انتخاب افراد نقض حقوق مسلم و مورد اشاره بوده و نیازمند توجه و برخورد لازم می باشد. لازم به ذکر است که در دنیای امروز مفهوم قاچاق نیز ارتباط تنگاتنگی با تقلب دارد، زیرا اینگونه محصولات نیز عملاً هویت نداشته و کسی متولی و مسئول آنها نبوده و بر این اساس در صورت بروز هرگونه مشکل پاسخگوی مشخصی نیز جهت مصرف کنندگان وجود نخواهد داشت. انسان به کمک قدرت عقل و تفکر خود سعی در مبارزه با این معضل داشته و در این مسیر بسیاری از معماهای معروف تاریخی واجتماعی شکل گرفته که معمای معروف سکه های تقلبی یکی از نمونه های بارز این مورد بوده و کشف دانسیته یا چگالی در وان حمام توسط ارشمیدس در پاسخ به نیاز شناسایی غیر مخرب طلای تقلبی، نمونه دیگری از این دست می باشد. در کنار موضوع تقلب در پول و اسناد، معضل تقلب در محصولات مصرفی، امروزه به شکل گسترده ای مورد توجه بوده و می باشد و در ابعاد خرد و حتی کلان اقتصادی، مصداق اقتصاد تقلبی (Fake Economy) را در ذهن متبادر می نماید. با توجه به رشد فزاینده این مشکل در سطح کشورها و جهان، سازمانهای ملی و بین المللی متعددی جهت مبارزه و مقابله با این معضل شکل گرفته است. این سازمانها بازار تقلب را بازاری بسیار وسیع و خطرناک توصیف می نمایند. بر اساس پیش بینی این سازمانها، بازار تقلب با رقم گردش مالی بالغ بر 600 میلیارد دلار در سال 2008 مواجه بوده و در بین بازارهای کثیف دنیا، دارای رتبه اقتصادی کمتر از 3 نبوده و نمی باشد. به گفته آقای ساندرو کالوانی (مدیر انستیتوی تحقیقات قضایی و جرائم بین بخشی سازمان ملل) بازار محصولات تقلبی، معدن طلای قرن بیست و یکم خلافکاران و زمین حاصلخیز جرائم سازمان یافته می باشد. این بازار کثیف جدای از ویژگیهای عمومی اینگونه بازارها که شامل زمینه سازی ایجاد و توسعه گروههای خلافکار و سرمایه سازی جهت سایر جرائم و تخلافات مختلف است خود از ویژگیهای متمایز کننده دیگری به شرح ذیل نیز برخوردار می باشد از لحاظ طیف مخاطبان، گروه هدف این بازار نه معتادان به مواد مخدر بوده و نه مردم کشورهای در حال جنگ، بلکه مردم عادی مصرف کننده کالاها، لذا مظلومیت و عدم تقصیر خرد و کلان در این ارتباط کاملا مشهود می باشد.از لحاظ وسعت و گستردگی جغرافیایی، تقریبا کلیه جوامع از توسعه یافته تا کمتر توسعه یافته و در کلیه سطوح خود مواجه با این معضل می باشند.از لحاظ سطح اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مخاطبان نیز عملاً آنان که امکانات بیشتری دارند مصرف کنندگان مهمتر و طبیعتاً طعمه های جدی تری جهت این بازار می باشند.از لحاظ امکانات تولید نیز، تولید آنها معمولا نیازمند امکانات بسیار ساده تری نسبت به سایر محصولات کثیف می باشداز لحاظ سطح اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مخاطبان نیز عملاً آنان که امکانات بیشتری دارند مصرف کنندگان مهمتر و طبیعتاً طعمه های جدی تری جهت این بازار می باشند.از لحاظ امکانات تولید نیز، تولید آنها معمولا نیازمند امکانات بسیار ساده تری نسبت به سایر محصولات کثیف می باشد.      جدول زیر بیانگر مطالب عنوان شده فوق می باشد. لازم به ذکر است که عنوان محصولات تقلبی در این جدول بیانگر عمومی بودن محصولات بوده و ورود به محدوده های خاص همانند داروهای تقلبی ، تجهیزات کامپیوتری و مخابراتی تقلبی و غیره بخشی از اطلاعات جدول مقابل را تغییر خواهد داد به گونه ای که محصولات مصرفی گروههای خاصی از جوامع و حتی جوامع خاص، طبیعتاً در بخشهای مربوطه شامل طیف مخاطبان، وسعت بازار ، سطح اجتماعی و امکان تولید (سطح تکنولوژیک) وضعیت خاص خود را ایجاد خواهند نمود .

بحث محصولات تقلبی از ابعاد گوناگون دارای اهمیت می باشد که به برخی از آنها اجمالاً اشاره می گردد. لطمات مالی به بنگاههای تجاری و صنعتی (از دست دادن بازار و اطمینان مصرف کنندگان نسبت به محصولات و بیکاری تولیدکنندگان و حلقه های بینابینی رسمی) لطمات جانی به مصرف کنندگان (دارو ، محصولات غذایی ، بهداشتی و آرایشی ، قطعات بکارگرفته شده در تجهیزات و ادوات پزشکی ، قطعات یدکی صنعت حمل و نقل ، وسائل شخصی همانند تلفن همراه و مواردی از این دست)لطمات مالی به مصرف کنندگان از محل جعل ارزش واقعی اقلام مصرفی و بویژه از محل هزینه های تحمیلی بعدی به خصوص در بخش تضییع سلامت افراد و از دست دادن طول عمر و عرض عمر (افت کیفیت سلامت)لطمات اقتصادی به کشور (شامل آثار کلان بند 1 فوق ، حذف برخی درآمدهای قانونی دولت از محل مالیاتها و عوارض قانونی واردات و موارد مشابه و تحمیل هزینه های دفع خطر مربوطه و جبران صدمات مالی و بویژه جانی و نیز پرداختهای ناشی از بیمه های بیکاری و مانند آن)و نیز تحمیل هزینه های مرتبط با محصولات جایگزین و  در نهایت از دست دادن سالهای عمر مفید افراد در قالب کاهش طول و عرض عمر (افت کیفیت سلامت)لطمات امنیتی مجرمانه به جامعه (جدای از ناامنیهای جانی و مالی فوق ، ایجاد پولهای نامشروع که احتمالا در مسیرهای نامشروع و خلافکارانه دیگر نیز هزینه خواهد شد) همانگونه که عنوان گردید ابعاد این موضوع آنچنان گسترده و مخاطره آمیز می باشد که جدای از دولتها و دولتمردان کشورهایی همانند ایالات متحده ، روسیه، اتحادیه اروپایی و روسای جمهور و روسای دولتهای مربوطه، سازمانهای بین المللی مختلف نیز متناسب با رسالتهای خاص خود بصورت گسترده به این امر پرداخته اند. از جمله این سازمانها می توان به WIPO ، WBO ، OECD ، اتحادیه اروپا و بسیاری از دیگر سازمانهای ملی و بین المللی عام و حتی تخصصی موضوع اشاره نمود.یکی از نکات قابل توجه در این بخش، وجود برخی کانونهای متمرکز فعالیت در این زمینه می باشد. از جمله این موارد می توان به کشور چین اشاره نمود. لازم به ذکر است که در این ارتباط شهرهایی همانند شانگهای چین و آگرای هند حتی به شهر تقلب معروف شده اند. عمق مشکل در این ارتباط به حدی است که از مدتها قبل فشارهای بین المللی گسترده ای به دولت چین در ارتباط با شناسایی و جمع آوری رسمی تولیدات تقلبی آن کشور وارد می گردد و دولت چین نیز جهت زدودن این انگاره زشت غیرمردمی از چهره خود بصورت مستمر اخبار شناسایی کارخانجات و کارگاههای تولید انواع تقلبی محصولات مختلف و نابودسازی محصولات مربوطه و اعمال مجازاتهای شدید قانونی ، صدور حکم اعدام جهت مرتکبین و تصویب قوانین جدید و بکارگیری راهکارهای مقابله با اینگونه موارد را جهت جهانیان منعکس می نماید. تصویر زیر نشان دهنده نمونه ای از این گونه  تجارت در سطح جهان است که مربوط به خمیردندان آلوده به پلی اتیلن گلایکول (PEG) چینی در  سال 2007 می باشد.   دارو نیز با توجه به اختلافات کلیدی اشاره شده قبلی و مولفه کلیدی "سود قابل توجه(و بعضاً بسیار قابل توجه)" به شدت مورد توجه بوده و  میباشد. از طرفی مخاطبان این محصولات بیماران می باشند که در بین تمامی مردم و در کلیه سطوح پراکنده می باشند و از طرفی امکان تشخیص جرم در ارتباط با این محصول بصورت عادی میسر نمی باشد حال آنکه در ارتباط با مواد مخدر و اسلحه مشاهده آن ذهیت وجود جرم و تخلف را در دیگران تداعی می نماید. از طرفی سطح مخاطره مربوطه نیز بسیار بزرگتر و پر اهمیت تر از بحث اقتصادی آن می باشد.براین اساس تجارت داروهای تقلبی از وسعت و اهمیت خاصی برخوردار می باشد.همانگونه که در تصویر زیر مشاهده می گردد ضمن وجود تولیدات تقلبی محلی،تجارت بین المللی داروهای تقلبی نیز از شدت و حدت خاصی بر خوردار است.تولیدات عمدتاً در کشور های جنوب شرقی آسیا و روسیه انجام گرفته و مسیرترانزیت آنها به سمت کشورهای غربی و حتی آفریقائی از کریدوری عبور مینماید که کشور ما نیز در آن قرار گرفته و همسایه جنوبی ما یعنی امارات متحده عربی یکی از مهمترین کانونهای تجارت این اقلام می باشد.در عین حال تولید این گونه اقلام نسبتاً ساده می باشد به گونه ای که بر اساس گزارشات موجود جدای از مراکز ، کارگاهها و حتی کارخانجات خاص تولید داروهای تقلبی ، واحدهای سیار تولید داروی تقلبی در سطح کشورها و بین کشورها مشغول فعالیت می باشند. با توجه به سطح حساسیت موجود نسبت به بحث دارو، قاچاقچیان اینگونه اقلام جهت موفقیت در کار خود به شیوه های مختلفی دست می زنند از جمله تولید متحرک، بدین معنا که واحدهای تولید اینگونه داروها در قالب کشتیهای خاص و یا حتی تریلرهای خاص،  نسبت به تحویل در مقصد ، اقلام تولیدی طول مسیر اقدام می نمایند. قاچاقچیان در این مسیر تمامی سعی خود را جهت ورود اینگونه اقلام به چرخه معمول بکار میبرند. یکی از نمونه های بسیار جالب که حاصل تحقیق گروهی خاص جهت این امر بوده و ماحصل آن در روزنامه نیویورک تایمز در سال 2008 منتشر گردیده است جابجایی وسیع جهت رفع شبهه و به تعبیری دیگر سعی در نوعی ردزدایی و ماخذ شویی (Origin laundering) می باشد. (این مسیر مطابق شکل زیر از چین آغاز شده و در طی آن از هنگ کنگ ، شارجه، لندن ، باهاما و بازگشت مجدد به لندن گذر کرده و در نهایت به ایالات متحده ختم گردیده است.)

منبع:   www.eaasm.eu

http://iranesalat.org

http://www.rs272.com/