عوارض مصرف مواد مخدر

تهیه و تنظیم :حلیمه شیخلو کارشناس ارشد روان پرستاری مرکز آموزشی درمانی روانپزشکی اورمیه

مواد افیونی ، موادی هستند که بر گیرنده های افیونی عمل می کنند.از انواع مواد مخدرمی توان تریاک ، مرفین ، هروئین ، متادون و ... را نام برد.

تریاک :

در بین مواد مخدر شایع ترین اعتیاد که در ایران دیده می شود ، اعتیاد به تریاک است .این ماده به شکل خمیری قهوه ای رنگ بوده که از طریق دودکردن بادستگاه وافور،سیخ ، خوراکی و تزریقی مصرف می شود.

هروئین :

هروئین سریع الاثرترین ماده افیونی است . به شکل پودر سفید یا قهوه ای بوده عنوان خیابانی آن اشک سیاه ، اشک هدا ، اشک خدا و ... است. هروئین به شکل تزریق وریدی ، عضلانی ،تدخین و استنشاقی مصرف می شود که تمتم موارد مصرف آن اعتیاد آور هستند.بیشترین مبتلایان به ایدز در ایران را همین گروه تشکیل می دهند.(66 درصد موارد)

آثار دراز مدت مصرف هروئین :

بیماری های عفونی HIV/AIDS ، هپاتیت B و C ، عفونت قلب ودریچه های قلبی ، آرتریت و دیگر مسائل روماتولوژیک.

مرفین :

مرفین پودر سفید یا کرمی رنگ می باشد. این دارو در طب بعنوان مسکن و ضد درد قوی در درمان بیماران سکته قلبی و سرطانی مصرف می شود. علت مرگ با مرفین معمولا" ضعف مرکز تنفسی است.

متادون :

متادون یک ماده افیونی صناعی است که در آزمایشگاه ساخته می شود اما تاثیر آن دقیقا"مشابه یک ماده افیونی طبیعی بر مغز است. بر خلاف تریاک ، هروئین ، و مرفین با مصرف آن نوسانات شدید خلق ایجاد نمی شود. ( خلق بالا و نشئه در مصرف و خلق پائین با از بین رفتن اثر ماده ) ، این ماده فقط در تحت یک برنامه ساخت یافته و همراه دیگر اقدامات نو توانی و مشاوره ای بصورت روزانه و تحت نظارت تجویز می شود.

کوکائین : کوکائین اعتیاد آورترین و خطرناکترین ماده ای است که مورد استفاده معتادین قرار می گیرد. کوکائین خالص با نام های برف و کرک در بازار قاچاق عرضه شده است.

اعتیاد آوری کوکائین به حدی است که حتی یکبار مصرف آن ممکن است فرد را به اعتیاد بکشاند. مصرف کوکائین با افزایش یا کاهش ضربان قلب ، اتساع مردمک ، نوسان فشار خون ، تهوع یا استفراغ ، کاهش وزن ، ضعف عضلانی ، ضعف تنفسی ، گیجی ومنگی ، تشنج و اغماء ممکن است همراه باشد.

آمفتامین و ترکیبات آمفتامین : از جمله داروهای این گروه که اخیرا" بعنوان داروی شادی آور در محافل تهران رایج شده است اکس تزی است . از این گروه می توان متیل فنیدیت و پمولین را نام برد.

توهم زاها : توهم زاها موادی هستند که فرد با مصرف آنها دچار توهم می شود از جمله این مواد  LSD( لایزرجیک اسید دی اتیل آمین ) است.LSD بشکل پودر ، قرص یا مایع ودر نهایت بصورت خوراکی مصرف می شود. این ماده مصرف طبی ندارد.

اضطراب زداها : به داروهایی گفته می شود که برای فرونشانی اضطراب مورد استفاده قرار می گیرند. اکثر داروهای این گروه کم وبیش خاصیت اعتیادآوری دارند و از میان آنها دیازپام اعتیادآورترین محسوب  می شود.

حلال ها و مواد استنشاقی : بنزین ، چسب هواپیما ، سوخت فندک ، رنگ های اسپری مورد استفاده معتادین فقیر قرار می گیرد.

داروهای نیروزا : این داروها بوسیله ورزشکاران و افرادی که خواهان افزایش سریع حجم عضلانی هستند مورد استفاده قرار می گیرد. این مواد از نظر طبی بسیار زیان آورند.از این گروه می توان اوکسی متولون و دیانابول را نام برد.

حشیش : حشیش در واقع قویترین و تنها مشتق کانابیس است که بطور معمول اثرات توهم زا پدید می آورد.از کانابیس تحت عناوین فراوانی نام برده شده است. حشیش ، بنگ ، چرس ، ماری جوانا و گرس . حشیش تقریبا" 10 برابر قویتر از ماری جوانا است و بصورت تدخین مورد استفاده قرار می گیرد. معتادان به حشیش بدنبال ماده قویتر می گردند و سرانجام به هروئین مبتلا می شوند. از مهمترین خطرات مصرف حشیش    اراده فرد در انجام امور می باشد. نهایتا" مصرف کنندگان حشیش به صورت گروهی ویژه خطرات در می آیند که اختلالات عاطفی و شخصیتی و رفتار ضد اجتماعی ، بی بندوباری جنسی ، مشکلات زناشوئی و بیماری های جسمی در بین آنان فراوان است

کاهش آسیب :

برای نجات یک فرد معتاد از باتلاق اعتیاد هیچ وقت دیر نیست. ایدز با سرعتی باور نکردنی در حال گسترش در سراسر جهان است . بیشترین مبتلایان ایدز در ایران معتادین تزریقی هستند که با سرنگ مشترک به خود ماده تزریق می کنند. بنابراین اگر نمی توانیم یک معتاد تزریقی را از اعتیاد نجات دهیم می توانیم با آموزش به او یاد دهیم که به ایدز و هپاتیت مبتلا شود و دیگران را نیز مبتلا نکند. به او یاد دهیم که در صورت امکان تزریق را کنار گذاشته از اشکال غیر تزریقی مواد استفاده کند.

- اگر اصرار به استفاده از شکل تزریقی دارد سرنگ یکبار مصرف در اختیار او قرار دهیم ، اگرتزریق ضدعفونی را به یاد دهیم خطر ابتلا به ایدز را تقریبا" از بین برده ایم.