نکاتی که باید در رابطه با استفاده از آنتی بیوتیک پروفیلاکسی رعایت شوند :

1- استفاده از آنتی بیوتیک پروفیلاکسی در اعمال جراحی نوع تمیز - آلوده ( clean contaminated ) مناسب خواهد بود .

2- اگر عمل جراحی از نوع تمیز ( clean ) است ولی برای بیمار پروتز گذاشته می شود  که با موربیدیتی بالا همراه است استفاده از آنتی بیوتیک پروفیلاکسی توصیه می گردد و برای اعمال کم خطر تمیز ( low risk clean ) اندیکاسیون ندارد .

3- همیشه باید طی 2 ساعت ( 2-0 ساعت ) قبل از شروع عمل جراحی ، از آنتی بیوتیک استفاده شود . شروع آنتی بیوتیک طی 24-2 ساعت قبل از شروع جراحی مفید و لازم نمی باشد .

4- اگر مصرف آنتی بیوتیک ، بیش از 3 ساعت بعد از انسزیون ( Incision ) آغاز گردد ، رژیم پروفیلاکسی موثر نخواهد بود .

5- ترجیحاً باید زمان بکارگیری آنتی بیوتیک ، هر چه بیشتر به زمان انجام انسزیون نزدیک باشد یعنی در زمان انجام بیهوشی یا تا زمان انجام انسزیون ، از آنتی بیوتیک استفاده شود .

6- بطور کلی 60-30 دقیقه قبل از انسزیون جراحی از آنتی بیوتیک استفاده می شود .

تهیه: عبد الله حسینلو

7- راه انتخابی مصرف آنتی بیوتیک ، راه تزریق داخل وریدی ( IV ) می باشد .

طول مدت تزریق :

- تمام سفالوسپورین ها طی 5 دقیقه

- آمینوگیلوزیدها ، کلیندامایسین و مترونیدازول طی 30-20 دقیقه

- وانکومایسین طی 60-45 دقیقه

بعنوان یک قانون و قاعده ، همیشه طی 24 ساعت از عمل جراحی ، مصرف آنتی بیوتیک پروفیلاکسی باید قطع شود و اگر ممکن است استفاده از آنتی بیوتیک پروفیلاکسی باید به یک دوز و درحد بالا محدود گردد بویژه در جراحی سیستم  صفراوری ، هیسترکتومی و جراحی های معده بعضی از متخصصین پیشنهاد می کنند که 2 روز دیگر نیز بعد از عمل جراحی تجویز گردد .

8- اگر عمل جراحی بیش از حد مورد انتظار به طول انجامد ( بیشتر از 4-2 ساعت ) یا میزان از دست دادن خون زیاد باشد ( بیش از یک لیتر )‌ عاقلانه است که دوز دوم آنتی بیوتیک نیز داده شود . فاصله مصرف دوز دوم نباید بیش از 2-1 برابر نیمه عمر دارو باشد .

9- اکثریت متخصصین چشم برای پروفیلاکسی از آنتی بیوتیک موضعی ( محلول چشمی آمینوگلیکوزید ) استفاده می کنند و خیلی از آنها در پایان جراحی ، یک تزریق زیر ملتحمه آمینوگلیکوزید mg 20-10 با یا بدون سفازولین mg 100 نیز انجام می دهند .

10- در جراحی توراکس شامل لوبکتومی و پنومونکتومی مصرف آنتی بیوتیک ( یک دوز سفازولین )  باعث کاهش عفونت زخم می شود ولی اثری روی کاهش موارد پنومونی یا آمپیم ندارد .

11- در جراحی بای پاس شریان کرونر ، تعویض دریچه و سایر جراحی های قلب باز مصرف آنتی بیوتیک سفازولین gr 1 قبل از عمل و بعد gr 1 هر 6-4 ساعت در حین جراحی و ادامه آن بعد از اتمام جراحی برای 72-48 ساعت بصورت پروفیلاکسی توصیه می شود اگر علیرغم مصرف سفازولین پروفیلاکسی ، عفونت زخم با استاف آرئوس اتفاق بیفتد .

در مورد طول مدت استفاده از آنتی بیوتیک ، اختلاف نظر وجود دارد . برطبق نظر بعضی از مراجع دوره کوتاه مدت 24 ساعت توصیه می شود و بیش از 48 استفاده از آنتی بیوتیک با نتایج بهتری همراه نبوده است وحتی اگر در سرتاسر عمل جراحی غلظت آنتی بیوتیک در خون در حد بالایی حفظ شود ، استفاده از یک دوز دارو به اندازه دوزه های متعدد موثر خواهد بود .

12- در جراحی مری و گاسترودئودرنال ، سفازولین gr 1 قبل از عمل داده می شود و بعد از جراحی معده نیز تزریق یک دوز دارو توصیه می گردد . کلیندامایسین با یا بدون جنتامایسین از داروهای دیگری هستند که در مواقع وجود آلرژی به بتالاکتام ها بکار می روند .

13- در جراحی سیستم صفراوی استفاده از سفازولین gr  2 قبل از عمل توصیه می شود ولی از سفالوسپورین های نسل دوم نیز می توان استفاده کرد . در موارد حساسیت به بتالاکتام ها ، از جنتامایسین استفاده شده است یعنی mg 80 قبل از عمل و بعد هر 8 ساعت برای 3 روز

14- در آپاندکتومی استفاده از آنتی بیوتیک پروفیلاکسی ( سفوکسیتین ، سفوتتان ، کلیندامایسین یا مترونیدازول با یا بدون یک آمینوگلیکوزید ) توصیه می شود اگر آپاندیس کاملاً پروفوره شده یاآبسه ای در آن محل تشکیل گردیده یا گانگرن شده ، استفاده از آنتی بیوتیک برای درمان بیماری باید 5-3 روز ادامه یابد .

15- در تمام موارد جراحی های شایع انتخابی (‌elective ) یا اورژانس کولون ( انسداد روده ) استفاده از آنتی بیوتیک توصیه می شود

الف ) در جراحی الکتیو یا انتخابی کولون ، آنتی بیوتیک بصورت خوراکی ( نئومایسین gr 1 + اریترومایسین gr 1 در ساعت PM 1 ، PM 2 و PM 11 ( روز قبل از جراحی شکم )  یا تزریقی ( سفازولین ، سفوکسیتین ، سفوتتان ،  سفدمتازول ، مترونیدازول + آمینوگیلکوزید ، کلیندامایسین + آمینوگلیکوزید ) است .

ب ) در تمام جراحی های اورژانس کولون فقط باید از آنتی بیوتیک داخل وریدی بعنوان پروفیلاکسی استفاده کرد ( سفوکسیتین ، سفوتتان ،‌سف متازول )

توجه : در جراحی الکتیو یا اورژانس کولون نباید از سفالوسپورین های نسل سوم استفاده کرد .

16- در آسیب های وارده به شکم و ظن به پارگی احشای توخالی ، استفاده از آنتی بیوتیک پروفیلاکسی قبل از عمل توصیه می شود . در صورت پرفوراسیون روده ، مصرف آنتی بیوتیک ( سفوکسیتین ) باید حداقل برای 3 روز ( 5-3 روز ) ادامه یابد و دوز سفوکسیتین IV / gr 2 هر 6 ساعت یکبار خواهد بود .

17- در جراحی اورولوژی در موارد زیر استفاده از
آنتی بیوتیک پروفیلاکسی توصیه می شود :

- رزکسیون پروستات از طریق اورترا ( TUR ) اگر کشت ادرار بیمار ( U/C)  قبل از عمل جراحی مثبت است ( یعنی باید با داروی مناسب درمان شود ) .

- اگر در مرکزی میزان عفونت زخم ، عفونت ادارای یا باکتری بدنبال TUR بالاتر از حد مورد انتظار است.

- اگر در زمان جراحی ، جواب کشت ادرار در دسترس نباشد .

- جراحی پیوند کلیه

˜ بطور کلی در جراحی الکتیو بر روی دستگاه ادراری تناسلی ، اگر ادرار بیمار عفونی باشد ترجیحاً باید قبل از شروع جراحی ، ادرار وی استریل شود ولی اگر این امر ممکن نباشد باید آنتی بیوتیک موثر قبل از شروع جراحی تجویز و تا بهبودی عفونت ادراری ادامه یابد .

- در زمانیکه نمونه ادرار فاقد عفونت باشد ، اتساع
( دیلاتاسیون ) اورترا و بیوپسی سوزنی پروستات از طریق پریتوئن استفاده از آنتی بیوتیک پروفیلاکسی توصیه نمی شود .

- در پروستاتکتومی ، استفاده از سفازولین توصیه
می شود .

- در بیوپسی پروستات از طریق رکتوم ، مصرف سیپروفلوکساسین خوراکی mg 500 ، 12 ساعت قبل از بیوپسی و تکرار دوز دارو 12 ساعت بعد از بیوپسی توصیه می شود .